Co to jest kwas hialuronowy i jakie funkcje pełni w naszej skórze?

Kwas hialuronowy (HA), inaczej hialuronian sodu to związek z grupy glikozaminoglikanów (GAG), będący podstawowym składnikiem tkanek zwierzęcych oraz macierzy zewnątrzkomórkowej. Dawniej był pozyskiwany z gałek ocznych kręgowców, pępowiny, grzebieni kogucich, obecnie na drodze biotechnologicznej. Dzięki silnej higroskopijności zapewnia prawidłowe uwodnienie komórek skóry oraz przyczynia się do regulacji ich wzrostu i funkcjonowania. Ze względu na szereg właściwości biochemicznych oraz terapeutycznych kwas hialuronowy znajduje zastosowanie w kosmetologii, medycynie estetycznej jako substancja pielęgnacyjna i przeciwstarzeniowa.

Co to jest kwas hialuronowy?

Kwas hialuronowy to polisacharyd zbudowany z powtarzających się jednostek disacharydowych, składających się z kwasu D-glukuronowego i N-acetylo-D-glukozaminy. Jako substancja naturalnie występująca w organizmie człowieka znajduje się miedzy innymi w tkankach – skórze, tkance chrzęstnej, ciałku szklistym oka, mazi stawowej oraz w płynach ustrojowych.

W organizmie człowieka kwas hialuronowy występuje przede wszystkim w postaci hialuronianu sodu. Wykazuje właściwości lepko-sprężyste oraz higroskopijne co znacznie redukuje tarcie powierzchni stawowych, reguluje optymalne nawilżenie gałki ocznej a także zapewnia prawidłowe działanie strun głosowych. Cząsteczki kwasu wspierają gojenie ran w przebiegu cukrzycy oraz przyspieszają regeneracje włókien nerwowych. Kwas hialuronowy naturalnie występuje także w osoczu krwi, gdzie bierze udział w procesach zapalnych.

Z wiekiem ilość kwasu hialuronowego w organizmie znacząco spada. Początek tego procesu następuje już po 25 roku życia, a po 80 roku życia kwas hialuronowy ulega całkowitemu zanikowi. Degradacja zachodzi pod wpływem enzymów – hialuronidaz oraz egzoglikozydaz; sprzyjają jej także kofaktory w postaci kwasu askorbinowego oraz pochodnych żelaza. Oprócz czynników wewnętrznych metabolizacji kwasu hialuronowego sprzyjają także czynniki zewnętrzne. Palenie papierosów, brak snu czy nadmierna ekspozycja na słońce bez ochrony UV również niszczy kwas hialuronowy i powoduje przedwczesne starzenie się skóry.

Stopniowy zanik kwasu hialuronowego w skórze prowadzi do degradacji struktur w kolagenie i włóknach sprężystych, odwodnienia, spadku elastyczności skóry oraz zaników tkankowych. W wyniku utraty wody skóra wykazuje zwiększoną tendencję do przesuszenia i tworzenia pierwszych zmarszczek. Ubytki kwasu hialuronowego prowadzą do zmniejszonej ochrony przed patogenami i reaktywnymi formami tleniu, co sprzyja obniżeniu odporności skórnej i postępującym procesom starzenia komórkowego.

Kwas hialuronowy, druga obok kolagenu substancja naturalnie występująca w naszym organizmie wykazuje niebagatelny wpływ na kondycję i funkcjonowanie skóry. Ponad połowa jego zasobów zlokalizowana jest w skórze. Z wiekiem w komórkach żywych kwas hialuronowy jest rozkładany, przez co dochodzi do szybszego starzenia się i zmniejszenia nawilżenia. Jednym ze sposobów profilaktyki jest suplementacja doustna czystym kwasem hialuronowym w postaci kapsułek lub shot-ów. W połączeniu z witaminami, mikro i makroelementami

Kwas hialuronowy – jakie są jego rodzaje?

Wielkość cząsteczek kwasu hialuronowego wpływa na jego aktywność biologiczną. Im mniejsza cząsteczka kwasu, tym większa zdolność wnikania substancji wgłąb skóry. Wyróżnia się trzy zasadnicze rodzaje kwasu hialuronowego – wielkocząsteczkowy kwas hialuronowy, średniocząsteczkowy kwas hialuronowy oraz małocząsteczkowy kwas hialuronowy.

Właściwości kwasu hialuronowego a wielkość cząsteczki:

• Wielkocząsteczkowy kwas hialuronowy (HMW HA) posiada największe cząsteczki. Tworzy barierę ochronną na skórze, która pomaga w utrzymaniu optymalnego nawilżenia i chroni skórę przed wnikaniem szkodliwych patogenów. Dodatkowo wygładza skórę redukując widoczność zmarszczek.

• Średniocząsteczkowy kwas hialuronowy (MMW HA) silnie nawilża zewnętrzne warstwy naskórka. Ze względu na znaczną wielkość cząsteczek nie jest w stanie dotrzeć do głębszych warstw skóry właściwej.

• Małocząsteczkowy kwas hialuronowy (LMW HA) posiada agregaty o niskiej masie cząsteczkowej, przez co może wnikać w głębokie warstwy skóry. Działa stymulująco na proliferację komórek skóry, aktywuje cytokiny i chemokiny – komórki stanu zapalnego, wspierając układ immunologiczny skóry oraz jej regenerację. Docierając w głębsze warstwy skóry drobnocząsteczkowy kwas hialuronowy pobudza skórę do produkcji podstawowych białek – kolagenu i elastyny oraz endogennego kwasu hialuronowego.

Gdzie występuje kwas hialuronowy w skórze?

Skóra to jeden z największych depozytów kwasu hialuronowego w ludzkim organizmie. Kwas hialuronowy znajduje się głównie w skórze właściwej, ale także w niektórych warstwach naskórka – przede wszystkim w warstwie kolczystej i podstawnej naskórka. W skórze właściwej występuje w poziomie warstwy brodawkowatej oraz jako element miofibrylli kolagenowych. Ponadto kwas hialuronowy to główny komponent macierzy pozakomórkowej, gdzie pełni rolę rusztowania dla komórek skóry, wspomagając ich funkcje biologiczne. Kwas hialuronowy obecny jest także w ciałku szklistym oka, filmie łzowym, strunach głosowych, ale też surowicy krwi czy moczu.

Jakie funkcje pełni kwas hialuronowy?

Kwas hialuronowy pełni szereg kluczowych funkcji w utrzymaniu prawidłowej pracy i struktury skóry.

Jak działa kwas hialuronowy:

• Nawilżenie – dzięki właściwościom higroskopijnym kwas hialuronowy może wiązać wodę o masie nawet 1000-krotnie przewyższającej masę własną. Zapewnia tym samym odpowiednie nawilżenie i uwodnienie skóry.

• Właściwości przeciwzapalne – kwas hialuronowy wpływa na aktywność cytokin prozapalnych. Obniżając ich poziom zmniejsza stan zapalny w skórze i tkankach. Dodatkowo hamuje aktywność metaloproteinaz – enzymów degradujących składniki macierzy pozakomórkowej oraz neutralizuje działanie kwasu mlekowego, który w stanach zapalnych może akumulować się w tkankach.

• Ochrona – jako substancja macierzy zewnątrzkomórkowej kwas hialuronowy umożliwia komórkom układu odpornościowego migracje przez naskórek, chroniąc przed szkodliwym działaniem wolnych rodników związanych m.in. z promieniowaniem UV.

• Regeneracja – czysty kwas hialuronowy wspomaga procesy naprawcze w tkankach, przyspiesza gojenie ran.

• Elastyczność – kwas hialuronowy pobudza proliferację fibroblastów, indukuje syntezę endogennego kwasu hialuronowego oraz kolagenu i elastyny, odpowiedzialnych za napięcie i jędrność skóry.

Zastosowanie kwasu hialuronowego w kosmetyce – do jakich zabiegów się go stosuje?

Kwas hialuronowy, ze względu na silne właściwości nawilżające i przeciwstarzeniowe to jedna z najpopularniejszych substancji w kosmetykach do pielęgnacji i preparatach przeznaczonych do iniekcji. W medycynie estetycznej i kosmetologii wyróżnia się dwa główne rodzaje kwasu hialuronowego: nieusieciowany i usieciowany.

• Nieusieciowany kwas hialuronowy posiada luźniejszą strukturę molekularną, a jego cząsteczki nie są ze sobą ściśle związane. Ma mniejszą stabilność, szybciej ulega rozkładowi.

• Usieciowany kwas hialuronowy ma bardziej złożoną strukturę; cząsteczki są bardziej związane ze sobą co poprawia stabilność oraz trwałość w tkankach.

Kwas hialuronowy stosuje się w zabiegach kosmetologicznych, takich jak:

• zabiegi pielęgnacyjne – przede wszystkim zabiegi nawilżające, odżywiające komórki skóry. Silne działanie nawilżające kwasu hialuronowego pozwala na rewitalizację skóry suchej, atopowej i starzejącej się. Dodatkowo preparaty z wysokocząsteczkowym kwasem hialuronowym tworzą film, który chroni zewnętrzną warstwę naskórka przed nadmierną utratą wody.

• mezoterapia – śródskórnie podany nieusieciowany kwas hialuronowy pozwala pozwala składnikom aktywnym dotrzeć do głębszych warstw naskórka oraz skóry właściwej, wpływając tym samym na odżywienie, poprawę elastyczności i jędrności skóry. W połączeniu z witaminami oraz aminokwasami kwas hialuronowy stymuluje skórę do produkcji kolagenu, niezbędnego w redukcji zmarszczek.

Preparaty pielęgnacyjne, kosmetyki czy produkty stosowane w mezoterapii zawierają nieusieciowany kwas hialuronowy. Gwarantuje on szybkie nawilżenie, rewitalizację oraz poprawę napięcia skóry. Efekt po zabiegu z nieusieciowany kwasem hialuronowym jest natychmiastowy, natomiast ze względu na jego właściwości – krótkotrwały.

Usieciowany kwas hialuronowy wykorzystywany jest natomiast w zabiegach medycyny estetycznej, obok botoksu i biostymulatorów.

Zachęcamy do przeczytania artykułu na naszej stronie: Botoks czy kwas hialuronowy gdzie szeroko poruszamy zagadnienie wypełniania zmarszczek.

Kwas hialuronowy w medycynie estetycznej – jak jest wykorzystywany?

Kwas hialuronowy znajduje zastosowanie w wielu specjalizacjach medycznych, w tym w medycynie estetycznej. Jego usieciowany forma daje trwały efekt wypełnienia. Poprawia owal twarzy, wypełnia drobne zmarszczki.

Kwas hialuronowy w wykorzystywany jest jako substancja lecznicza – przede wszystkim w gojeniu skóry. Jego nieusieciowana form specjalizuje się w działaniu nawilżającym. Szerokie zastosowanie kwasu hialuronowego wykorzystywane jest w medycynie estetycznej i kosmetologii.

W medycynie estetycznej kwas hialuronowy stosowany jest przede wszystkim w zabiegach iniekcyjnych. W kosmetologii zaś kwasem hialuronowym możemy nawilżyć skórę od zewnątrz.

Kwas hialuronowy w okulistyce. Kwas hialuronowy znajduje zastosowanie także w okulistyce przy leczeniu zaćmy czy jaskry, także w urazach oka.

Kwas hialuronowy w dermatologii ma zastosowanie w leczeniu różnych schorzeń skórnych. Przyspiesza gojenie i regeneruje uszkodzony naskórek.

Znaczenie kwasu hialuronowego w medycynie jest nieocenione.

Czy kosmetyki z kwasem hialuronowym są skuteczne?

Kwas hialuronowy to podstawowy składnik wielu preparatów nawilżających, ochronnych i przeciwstarzeniowych. Dopuszczalne stężenie w kosmetykach nie powinno przekraczać 2%, dlatego w praktyce stosuje się roztwór kwasu hialuronowego o stężeniu 1%. Ze względu na dużą masę cząsteczkową działanie HA ogranicza się tylko do poziomu naskórka. Kwas hialuronowy tworzy na powierzchni skóry film, który chroni skórę przed odparowaniem wody, zapewniając odpowiednie nawilżenie. Dodatkowo wielkocząsteczkowy kwas hialuronowy niweluje drobne zmarszczki i może być stosowany w codziennej pielęgnacji skóry.

Kwas hialuronowy to substancja uniwersalna, która wykazuje bezpieczeństwo w stosowaniu z innymi składnikami aktywnymi. W codziennej pielęgnacji może występować w połączeniu z witaminą C, ceramidami, a także kwasami, takimi jak: kwas laktobionowy, kwas glikolowy czy glukonolakton. Wsparcie dodatkowymi substancjami podbija działanie kwasu hialuronowego, wpływając tym samym na zwiększenie elastyczności skóry oraz silniejsze działanie anti-aging.

Jakie są przeciwwskazania do stosowania kwasu hialuronowego?

Przeciwwskazania do stosowania kwasu hialuronowego to:

• ciąża, karmienie piersią- jest to przeciwskazanie do większości zabiegów

• choroby o podłożu autoimmunologicznym – nie mamy pewności jak na podanie kwasu hialuronowego zareaguje organizm

• skłonność do powstawania blizn przerostowych- jeśli taka występuje należy zachować szczególną ostrożność

• stany zapalne skóry (opryszczka, trądzik)- może dojść to ich rozprzestrzenienia się na większej powierzchni skóry

• nadwrażliwość na kwas hialuronowy

• choroby nowotworowe – do 5 lat od wyleczenia

• zaburzenia krzepliwości krwi – jak przy każdej iniekcji

Jak każda substancja podawana w trakcie zabiegu kwas hialuronowy może wywoływać działania niepożądane w postaci alergii, wysypki, nieprawidłowego rozłożenia się produktu w skórze.

Bywa tak, że koniecznie jest jego usunięcie ze skóry. Wtedy można go rozpuścić za pomocą hialuronidazy. Szerzej o tym zagadnieniu można przeczytać w artykule Rozpuszczanie kwasu hialuronowego na naszej stronie.